Fotoğrafı 3 Eylül günü çekmiştim. Kars'ın Büyük Çatma köyünde. Fotoğraftaki kavurgayı Songül abla yapmıştı. Kırmızı buğdaydan. Birazını bana vermiş, götür, evde yersin demişti. Hala bitirmedim, bitiremedim. Değerli bir mücevhermiş gibi titizlikle saklıyorum: Kavanozda, buzdolabında. Ondan bir şeyler yapmak istiyorum. Değişik bir şeyler. Belki Kars ve köylerinde yapılan tariflerden denerim, yahut kendi tariflerimi yaratırım. Bunları neden yazıyorum? Metro-Gastro'nun Kasım-Aralık sayısındaki iki yazımdan bahsetmiştim. Biri Kars yöresinde binlerce yıldır ekilen ve 'kavılca' denen yabani bir buğday türünü geri getirme çalışmalarını anlatıyor. Songül ablanın adını görünce, aklıma o güneşli Eylül günü birlikte çay içişimiz ve avuç avuç kavurga yiyişimiz geldi. Her iki yazının yeri ayrı bende. Ötekinde de başka dostlar var çünkü ya asıl, bana 'onsuz hayat çok bayat' dedirten buğday, ekmek ve ekmeğe dair ritüeller var. Ekmeğin düğünlerdeki, hasat şenliklerindeki, doğumdaki yeri. Fatma'cığım diyor ki, Divriği'de sütü gelmeyen lohusalara çobanın gezdirip getirdiği ekmek yedirilirmiş. Daha nice gelenek...
12 Aralık 2007
Onsuz hayat çok bayat
Fotoğrafı 3 Eylül günü çekmiştim. Kars'ın Büyük Çatma köyünde. Fotoğraftaki kavurgayı Songül abla yapmıştı. Kırmızı buğdaydan. Birazını bana vermiş, götür, evde yersin demişti. Hala bitirmedim, bitiremedim. Değerli bir mücevhermiş gibi titizlikle saklıyorum: Kavanozda, buzdolabında. Ondan bir şeyler yapmak istiyorum. Değişik bir şeyler. Belki Kars ve köylerinde yapılan tariflerden denerim, yahut kendi tariflerimi yaratırım. Bunları neden yazıyorum? Metro-Gastro'nun Kasım-Aralık sayısındaki iki yazımdan bahsetmiştim. Biri Kars yöresinde binlerce yıldır ekilen ve 'kavılca' denen yabani bir buğday türünü geri getirme çalışmalarını anlatıyor. Songül ablanın adını görünce, aklıma o güneşli Eylül günü birlikte çay içişimiz ve avuç avuç kavurga yiyişimiz geldi. Her iki yazının yeri ayrı bende. Ötekinde de başka dostlar var çünkü ya asıl, bana 'onsuz hayat çok bayat' dedirten buğday, ekmek ve ekmeğe dair ritüeller var. Ekmeğin düğünlerdeki, hasat şenliklerindeki, doğumdaki yeri. Fatma'cığım diyor ki, Divriği'de sütü gelmeyen lohusalara çobanın gezdirip getirdiği ekmek yedirilirmiş. Daha nice gelenek...
Kaydol:
Kayıt Yorumları (Atom)
41 yorum:
Tijen'cim, sayende, buğday türleri konusunda, çok değerli bir bilgi edinmiş oldum. İyi ki varsın. Sevgiler..
Adını duydum ama hiç yemedim. Daha nice geleneksel yiyeceklerimiz gibi nefis olduğuna eminim. En kısa zamanda denemek isterim. Ama nerelerde bulabilirim ve nasıl yapabilirim söyleyebilir misin?Öpüyorum...
Tijencim annem cok yapar bundan,cetende kavurur ikisini karistirir,öyle yerdik.e güzel oluyordu.Cok farkli zengin kültürümüz var,daha bilmedigimz neler var neler:)
Hande'ciğim,
Kavrulmuş buğday kavurga. Aslında sacda, odun ateşinde yapılıyor daha çok ama geçen yıllarda bir arkadaşımız teflon tavada, kuzinede yapmıştı bize. Daha çok kabuklu buğdaydan yapılıyor diye biliyorum ama aşurelik buğdaydan da olur mu sormak lazım. Kabuklu dediğim en dış kabuğuyla değil tabii, kepeği ayrılmamış tam buğday.
*
Yaren'ciğim,
Eminim çok güzel oluyordur. Çedeneye 'çeten' mi denir sizin orda? (Kimileri de kuru üzümle veya ayrıca kavrulmuş zeyrekle (keten tohumu) yemeyi seviyor.)
çıt çıt çıt çedene de... diye sürüp giden bir türkümüz vardır bilirsiniz. kavurgayla pek yakışır. tahin pekmez, bulgur soğan samimiyeti gibi.
pek darda kalan insanımız "şu işim yerine gelsin itlerle ekmek yiyeceğim" diye bir temennide bile bulunur.
anadolunun pek çok yöresinde yapılan kavutun ana maddesi de kavurga aslında. sütü bollaştırdığını bilen var mıdır acaba?
gene enteresan bir konuyu ele almışsın. sevgiler
mutfaksolisti
Feyhan'cığım,
Faydam olabiliyorsa ne mutlu.
*
Fatma'cığım,
Sende söz biter mi? Derya deniz arkadaşım benim!
Neler var bılmedığimiz oyle değil mi?Sevgiler.Guzel bılgılere devam.Çok teşekkurler canım..
Bana Anneanneciğimi hatırlattın Tijen'cim, ilk defa onun evinde yemiştim kavurgayı, bir daha da o kadar lezzetlisini yemedim ya da çocukluktan kalan bir lezzet olduğu için bana öyle geliyor... Bizim oralarda da içine çetene koyarlar... Çıt çıt ne güzel olur... Teflonda yapmıştım bir kaç kere pıt pıt tavadan zıplıyor buğday taneleri...
slm vallahi hic yememdim hic bilmiyorum nasil birsey ama eminim lezzetlidir iyi haftalar canim
Ahhh ahhhh gençliğimin kavurgaları :)
Bikeresinde kavrulmamış halini bizim evde kuş yokki , yemi burda ne arar diye koca bir torbayı çöpe bastığımı bilirim :)Şimdi olsada avuçlasak..
Hatırlattığın için saol Tijencim..Bana babaannemin yolları gözüktü...
Burçin'ciğim,
Ziyaretine gidebileceğin bir babaannen olduğu için çok şanslısın, tadını çıkar.
*
Karabiber'in mutfağına Antalya'dan selamlar.
*
Anneanneciği kavurga yapan komşucuğum,
Bugünlerde yapıp büyükleri anmak lazım galiba.
*
Sevgili Özay,
Olmaz mı, daha neler var neler.
Şanlıurfa da kavurga yaparlardı bende çok severek yerdim. Gerçi fazla yiyince bizar karın ağrısı yapsa da tadı çok güzel diye umursamadan yemeye devam ederdim. Yazını görünce benimde aklıma geliverdi. Canım sana birde Şanlıurfa da yapılan kavurganın kavrulmuş nohut ve haşhaşla karıştırılmış halini tatmanı tavsiye ederim. O da çok güzel oluyor.
Sevgiler…
Canım Tijen'im,
Sen kavurgalarınla Songül ablanı hatırladın,bende simitçi çocuğumu..)Kendisi Kars'lı idi.Her memleketine gidişte, dönüşünü bende alırdı.Yaklaşık 8 yıldır göremiyorum kendisini..((
Bana oradan kavurga ve kurutulmuş ördek getirmişti.Ben bu konularda kara cahil olduğumdan hemen annesini aramıştık komşunun evinden ve pişirme talimatlarını almıştık..))Sözün bittiği yer şimdi burası.Göz yaşları konuşuyor.
Seni çok öpüyorum Tijen'im,tatlım,bi'tanem.Daima güzellikler ve mutluluklar yaşa gör.
Sen her şeyin en güzelini hak ediyorsun.Allah her kula senin gönlünün güzelliklerinden nasib etmez..
bu�day�m bum bum
ben sana vuruldum
kavurga yeyim dedim
bo�az�mda durdurdum
k�z senin sayende manici oldum �kt�m. sen �ok ya�a emi.
word fric bilmemnesi nas�l kalk�yor s�yle hemen kald�rim
Kavurgayi köyde sacin üstünde kavururlar cedeneyle beraber,kisin citir citir yerdik,akrabalarimiz gönderirdi yapinca.türkiyeye gittgimde alisveris merkezinde posetin icinde görünce aldim ama hic tadi tuzu yoktu.
Sicaik sevgiler
Şekerim Tülin,
Yine yapmışsın yapacağını. Alemsin vallahi sana ne diyeyim. Açık artırmayla satışa çıkaracağım manilerini, gelirini de hayır kuruluşlarına veririz artık...
*
Bahar'ın çiçeği kadıncığım,
Doğrudur, evde yapılan gibi olur mu hiç? Tandırda yahut sacda, odun ateşinde...
*
Gül'cüğüm,
Her yorumunla beni utançtan yerin dibine geçiriyorsun. Ah be güzelim, bende sendeki yürek olsa daha ne isteyeyim? Ama yok, o zaman daha da çok kırarlar, canıma okudukları yetmiyormuş gibi!
*
Nohutlu kavurga? Hiç duymamıştım. Harikasın komşucuğum.
bak sen bir kavurga dedin bende küçüklüğüme gidiverdim hoop rahmetli babannem yapardı biz de yerdik kış boyu aman ne güzel bir taddırrr
kocaman sevgilerr
Tijencigim...
Ne kadar güzel ve faydali bilgilerle dolu bir blog kesfetmisim de haberim yokmus. Sana kocaman merhaba bendede...
Sevgiyle kal...
Zehra
baslik cok yerinde olmus :D
Nino'cuğum,
Çok çok geçmiş olsun. Güzelliklerle dolu bir haftasonu geçir olur mu canım?
*
Sevgili Zehra,
Güzel pasta ve kurabiyelerinle tanıştığım için çok mutlu oldum, ellerine sağlık.
*
Ah Yeşim! Eski günlere dair pek çok şey ne güzel geliyor değil mi düşününce?
İnanmayacaksınız ama bir kaç saat önce bir avuç kavurga yiyorken
"bunun fotoğrafını çekip siteye koysam bu nedir diye sorsam"diye düşünmüştüm.
Kavurga benim en çok sevdiğim şeylerden birisi hatta bağımlılık yaptığını düşünüyorum.Öyle ki aklıma geldiğinde resmen ağzım sulanıyor.
Hamileyken de en çok kavurga canım çekmişti.Hatta o dönem yaşadığımız Gölcük'te kavurga krizimin tuttuğu bir gece (kavurga satılan en yakın yer 20 km. ötede Beğendik, dışarıda yağmur var,eşim şehir dışında...)annem teflon tavada yarma(aşurelik buğday)ile kavurga taklidi yapmıştı bana...
Kavurgaya olan bu düşkünlüğümü bilen ve Gürün'de yaşayan bir akrabam her yaz bana kavurga yapar.Ben de bütün kış bitirmeye korkarak azar azar yerim.Her akşam bir avuç...Oğlum da seviyor kavurgayı...Biz ana-oğul kıtır kıtır kavurga delisiyiz. Bu arada kavurga cevizle güzel gider...
Tijen'cim kavurga bizim köydede cok yapilir helede kislari uzun ömürlüde oldugu icin en az 3 hafta dayanir, soguk kis aksamlari yine ayni yöntemle kavrulan cedeneyle katilip citir citir yenir,valla ne yalan söyleyeyim uzun zaman oldu yemeyeli aklima düsürdün hemen isteyim annemlerden köyden kavurup yollasi gurbet ellere...
paylasimin icin sagol canim sevgiler...
Kavurga çok severim ben. Offf çok da özledim:( Eeee ne de olsa solistimle hemşehriyiz. Çıt çıt çedene de çedene... Ama şu işim olsun itlerle ekmek yiyeyim sözünü bilmiyordum doğrusu. Hem solistim hem sen Sevgili Tijen, güzel şeyler öğrendiğim insanlardansınız:)
Sevgilerimle...
Tijen cim,
İlk kez duyuyorum bu urunu ?
Sayfaların bilgi kaynagı resmen!.
Sevgiler
Figen Karavaş
ELİNE,DİLİNE,YÜREĞİNE SAĞLIK..
BENDE ÇOCUKLUĞUMDA ÇOK YEDİM,NE LEZZETDİR BU ...BİZİ ESKİLERE UZANDIRDIN YİNE ..SEVGİLER...
evet evet bu kavurgaları benim babaannem de yapardı.
Ne güzel geleneklerimiz var değil mi?Ne kadar zengin bir ülkeyiz.Umarım çocuklarımız, torunlarımız da bu geleneklerimizi devam ettirir,ürettiklerimizi korur ve üretmeye devam ederler.
lütfen ama tijenim...makarnayı bile ekmekle yiyoruz yanii..
onsuz olmaz gerçekten...kavurgayı eskiden bizimkilerde yapardı...ne güzel oluyor....elinle avucunla yemek...Rabbim herşeyin en güzelini vermiş bize...bir tohumdan ne yemekler ne gelenekler...var seninde dediğin gibi....
fotoğraf çok güzel çıkmış....
ellerine sağlık...
çok çok öptüm seni...
disal.blogcu
Tijenciğim, ben Sivas lıyım. Babamın babası Hafik'ten gelip Sivas'ın en yakın köyüne (Çayboyu köyü)yerleşmiş. Şimdi mahallesi oldu zaten. Annemin ailesi Sivas'ın yerlilerinden. Kavukçular olarak geçiyorlar. Hani eskiden ailelerin isimleri olurmuş ya. Dedemlerin Karayolları Bölge Md. karşısında tek katlı bahçeli bir evleri vardı. Ve dedem Sivas'a büyük hizmetleri geçmiş birisiydi Karayolları Şube Şefi olarak. (Allah rahmet eylesin). Ben yaklaşık 20 yıldır hiç gidemedim memleketime. Sanal da olsa Sevgili Fatma gibi bir can dostu tanımaktan çok mutluyum. Ondan da öğrenecek çok şeyim var. Sizler gibi insanlar sayesinde kopamıyorum buralardan:)
Sevgilerimle...
Tijenciğim ben kuruyemiş fabrikasında müdürüm ya ,bizde de mısır kavurgası oluyor.Buğdayın kavurgasını hiç yemedim.Ama güzel olacağını düşünüyorum çünkü mısırın kavurgasını çok seviyorum.
sevgiler...
Müjgan Hanımın kızı çocukluk arkadaşım. Hala görüşüyoruz. Yani çok iyi tanıyoruz birbirimizi. Tanışıyor, görüşüyor olmaktan gurur duyduğum insanlardan onlar da.
Sevgilerimle...
Tijen dün yazarken bir karışıklık olmuş birbirine benzediği için “kendir tohumu” diyeceğime haşhaş demişim ve de iki malzemeyi eksik söylemişim. Bugün aklıma gelince hemen düzeltmek istedim. Şanlıurfa’da Kavurgaya kavrulmuş nohut, kendir tohumu ve karpuz çekirdeği konuyor.
Hoş çakalı.
Perihan'cığım,
Dert etme, olur bazen öyle hatalar. Evet kendir tohumu çok seviliyor değil mi kavurgayla birlikte? Bir de keten tohumu...
*
Elvan'cığım ne güzel tanışıyor olmanız. Müjgan Hanım benim için çok kıymetlidir. Tanıdığım en çalışkan, üretken araştırmacılardan biridir. Onu tanımak büyük onur.
*
Serpil'ciğim,
Bilmiyordum ne iş yaptığını. Umarım en kısa zamanda buğday kavurgasıyla tanışırsın.
*
Disal'ciğim,
Çok haklısın! Yengem mantıyı ekmekle yerdi eskiden, gözlerime inanamazdım.
*
Zencefilsever komşum,
Çocuklarımıza gelene kadar bizlerin koruyup tanıtması gerekiyor. Bizler yapalım ki onlar da severek sürdürsünler değil mi?
*
Ayşen kadınım,
Özlemişim sesini!
*
Pelin'ciğim,
Anneanne ve babaannelerin işiymiş kavurga desene...
*
Figen'ciğim,
Ege'de pek bilinmiyor demek. Hoş ben de bizim ailede görmedim hiç ya araştırırken öğrendim, sonra da dostlar yaptı, tattım.
*
Evet evet hemen siparişini ver Seval!
*
Hülya yaz bence sen de, ne güzel olur, daha çok komşumuz öğrenir bu çok sevilen Anadolu çerezini.
Sevgili Tijen ablacim ne guzel anlatmissin...misir kavurgasini yemisim ama karsli oldugum halde hic bugdayin kavurgasini yemedim ama sen oyle guzel anlatmissin ki yemis kadar oldum ;)....saglicakla kal optmm..
Tijen'cim,
Ben de geçen sene öğrendim bu kavurga'yı..Bizim buradaki bekçinin kayınvalidesi getirmişti bana sıcak sıcak....Hoşuma gidince de tarif etti nasıl yaptığını..
Artık ben de yapıyorum ara sıra..Şekerli yapıyorum ben...Çok harika oluyor..Öğrenmek istersen söyle...:)
Mineflora
Tijen'cim
yazını okuyunca ne zamandır yemediğimi hatırladım. Malatya'da halamda yemiştim herhalde son kez. Buralarda da bulunmuyor ki:(
Eskilere döndüm saynde...
Sevgiler.
oda bir hayat kaynağı desek abartmış olmayız herhalde.
su'suz bir yaşam düşünelemiyorsa buğdayda o sınıftandır:)
kavurgayı sanki duymuş gibiyim ama genede idda etmiyorum bilahare araştırıyorum bu ara Tijen ablacım senin sayende:)
bizdede mesela birçok sevinçli sofralarda ya buğdaya dayalı yemek yada buğdayın özü olan tatlılar yiyecekler olur.
2 örnek vereyim hemen buğdaydan yapılan keşkeğimiz ve bizde çok sevilen büyük kaplara konulup toplulukça yenilen "Plöl"denilen bir tatlı gibi bir yiyecek var kim doğum yaparsa o kişinin evinde yapılır ve toplanır yenilir bu misafirlerle ve doğum yapan kadına faydalı,hatta sütü için bile faydalı denilen bir tür tatlı özü ise,su+un+bir çimdik tuz bu kadar:)
üzerinede herkesin sevdiği şey süt olur sulu-yağlı pekmez olur,tereyağ eritilir.
inşAllah kısmet olursa birgün blogumda yayınlarım.
neyse senin güzel sözlerinden dışarı çıkmışsam kusuruma bakma Tijen abla.
birgün bu tatlardan sanada tattırmak kısmet olur inşAllah.
canım tijenim neguzel yazıların var cok hosuma gidiyor ve anadolumuzu aklıma geliyor.
dedemin un değirmeni var ve buğdaydan köyde yaparlar bu kavurgadan cıtır cıtır yeriz.
ananem karslı.
sevgilerimle..
Ne güzelmiş Banu'cuğum. Çok severim un değirmenlerini. Yaptıkları iş çok ağır ama o kadar kutsal ki.
*
Zeynep'ciğim,
Çok merak ettim bahsettiğin tatlıyı. Bir gün size gelmek farz oldu desene.
*
Galiba böyle tatlar hepimizi eskiye döndürüyor Damla komşum. Güzel şeyler bunlar.
*
Mine arkadaşım gelmiş! Özlemişim seni Mine'ciğim, sağol yazdığın için. Şekerli kavurga güzel olsa gerek.
*
Selma'cığım,
Tez zamanda yemek kısmet olur umarım.
ilkokuldayken bir ardadaşım getirmişti sınıfa eve gelip kavurga diye tutturmuştum annemler et kavurması yapmaya kalkmıştı. Yıllar sonra sevgilim ailesinin yanından gelirken getirdi çocukluğuma dönmüş gibi oldum. iyi ki aklıma getirdiniz bayram ziyaretinden dönerken ısmarlayayım yine Iğdır'dan :)
Sevgiler
kavurganın sadece bize ait olduğunu sanırdım.kış akşamlarının meyve sofralarında mutlaka bulunan üzümle yenilince çok güzel olan bişey kavurga
aynı isimlede anılması çok ilginç .türkiyenin bir ucundan diğer bir ucuna aynı isimle.
çok severim kokusunu tadını
ilginç değişik bişiler yaparsanız merakla bekliyorum
Yorum Gönder