11 Ağustos 2009

Domatesin kırmızısı

Yorumlardaki bir kaç soruyu burada yanıtlayayım istedim, başka okuyanlar da aynı noktalara takılmıştır belki:
* Hayır, kabuklarını soymuyoruz. Domatesleri yıkıyor, kesme tahtasına alıyor, ortadan ikiye kesiyoruz. Sonra dilimliyoruz elma dilimler gibi, onları da 3-4 parçaya bölüyoruz, domatesin büyüklüğüne göre.
* Hayır, çekirdeklerini de çıkarmıyoruz. İlk seferinde yarısını çekirdeklerini çıkarıp, yarısını da çıkarmadan yaptım. Çekirdeklerini ve etli kısımlarını çıkardıklarım karardı, iyice ufaldı, yuvarlandı, bir garip hale dönüştü. Çekirdeklerini çıkarmadıklarım ise daha güzel görünüşlü oldu, rengi de daha kırmızı kaldı.
* Domatesleri günde 3-4 kere tahta bir kaşıkla çevirmeyi unutmayın. Böylece her tarafının kurumasını sağlarsınız.
* Piyasadaki kimi domates kuruları parlak, canlı ve kıpkırmızı. Onlar kurutulurken (kuru üzüm ve kuru kayısıda yaptıkları gibi) kükürtleniyor. Gıda kuruturken kullanılan kükürt (okuduğum bazı yazılardan öğrendiğim kadarıyla) astımı olanlarda krizi tetikliyor, kimi alerjilere neden oluyor. Siz rengi ille de güzel olsun demeyin, koyulaşmış olanları tercih edin.
*
Evlerine dönünce, Maya'nın odasını boyayacaklarmış. Ne renk istiyorsun diye sordu annesi. Yanıt: Kırmızı. Odası kırmızı olsun istiyormuş küçük hanım. Anneannem beni özledi, gitmem lazım diyerek gitti. Ama üzülmeyelimmiş yine gelecekmiş. Seneye artık. Sağlıkla gitsinler de. Tabii başlıkta ve de resimde domates olup sadece Maya'nın odasından bahsetmek olmaz. Hoş bana kalsa akşama kadar anlatırım yaptıklarını kuzunun ya kararında bırakmalı, onu meleklerin koruyuculuğuna emanet edip iyilik güzellik dilemeli. Domates diyordum. Evet, bu yıl yine domates kurutuyorum. Bir farkla. Bu sefer minik minik doğrayıp kurutuyorum, hazır deli poyrazı bulmuşken. Hem çabuk kuruyor, hem kullanımı kolay. Doğramaya gerek yok, yemek pişirirken at içine bir avuç olsun bitsin. Sevgili Umut'un ailesinden öğrendim bu işi. Yapımını değil de doğranmış kuru domatesin kullanım kolaylığını. Bakın Muzi'nin sitesinde var, kentteyseniz, kurutamıyorsanız oradan almak en akıllıcası belki. (250 gramlık parmesan peyniri de 9.60 tl imiş, yine inanılmaz işler yapıyor bu Muzi, Gurmenet'te.) Yok eğer imkanınız var da benim gibi kurutabiliyorsanız yapımı çok kolay. İtalyan tipi uzun domatesleri ortadan ikiye kesip dilimliyor ve doğruyorum. Her biri en fazla bir parmak boğumu büyüklüğünde oluyor. Yayvan bir tepsiye yayıyor, üzerine deniz tuzu (kaya tuzu da olur ama sofra tuzunu önermem) serpiyor, temiz bir tülbent örtüp güneşe koyuyorum. Kuru olacak hava, nemli havalarda küfleniyor. Dört günde kurudu benimkiler. Koca tepsi dolusu domatesten 100-150 gram ancak çıkıyor, o ayrı mesele. Rüzgar estikçe koyuyorum bir tepsi, kuruyorlar. Sırada domates-biber salçası var. Bu sene biraz da közlenmiş biber salçası yapacağım, öyle karar verdim.

20 yorum:

papatyaninguncesi dedi ki...

negüzel ben yapmayı hiç denemedim biraz tembelim galiba.komşumun serası var orada yetiştiriyorlar domates ve biberleri sonrada salça yapıyorlar bende onlardan alıyorum temiz ve kaliteli.ama birgün denicem bende.kuru domatesi bugüne kadar hiç kullanmadım bir denemem lazım

Damak Tadı dedi ki...

Allah kavuştursun Tijen'ciğim..Sağlıkla yerlerine ulaşsınlar..Sizlerde üzülmeyin,seneye geleceklermiş..Laflara baksana..Öperim ben o'nu..)

Buralarda bu tür şeyleri yapmamız imkansız Tijen..İmkanımızda olsaydı,ben hiç anlamazdım sanırım..))Ellerine ve gönlüne sağlık canım dostum..


Kocaman sevgilerimi gönderiyorum..

müjde dedi ki...

Ay inanmıyorum Tijen.Daha bugün sabah Tijen'e bir mail atsam bana domates nasıl kurutulur anlatsa diyordum.:))
Hemen yapacağım.Bu arada Allah kavuştursun.Belki kışa yine sen gidersin Maya'nın yanına...

PAPATYA PRENSES dedi ki...

domatesleri doğrayıp kurutmak çok harika bir fikir! dilim olanları sonradan doğramak biraz zaman alıyor. suyun veya zeytinyağın içinde yumuşatmak gerek filan. bu fikri tuttum ama annemden izin koparsa kurutabilirim :)

insan yiğenlerinin muzurluklarını, bilmişliklerini hep anlatmak ve dinlemek istiyor. hepsine maşallah:) ve tabi Maya'ya da:)

Güneşli Günler dedi ki...

Sebze ve meyvelerin kurutulmuş hallerine bayılıyorum. Ben yapamasamda anneciğim her yaz köyde yapar ve getirir. Az öncede aradım bugün tarhana yapacağım malzemelerini hazırlyorum dedi. Ama ben tembel bu kış hazırlıklarını bir türlü fotoğraflayıp paylaşamıyorum bile. Ayıp bana değil mi?

Belgin dedi ki...

Bayildim ben bu resime, ne güzelde poz vermisler:)) Mis gibi kokuyorlardir simdi, günes günes:))
Tijenim bunlari dograrken, cekirdegini cikariyormusun?

Öperim canim

zerrin-misss dedi ki...

ben de geçtiğimiz sene kuruttum tijen, dörde böldüm. öylece kurudular. Sonra zeytinyağı dolu sarımsaklı bir kavonuzun içine sıkıştırdım bir kısmını. tıkıştırdım demek daha doğru. ıslandılar gevşediler, her sabah kahvaltıya tulum peynirinin yanına çıkardım ohh misss. :) Yağıda atmadım tabii domates ve sarımsak aroması olmuş zeytin yağını yemeklerde kullandım. ayrı bir lezzet katıyor.. tavsiye ederim.

Bu sırada kuzucuk sağlıkla sıhatle mutlulukla kırmızı odasında büyüsün :) genç kız olsun.

Öperim tijenim..

Zehra Gürgen dedi ki...

Tijen'cim Allah kavuştusun, dilerim kısa sürede yine kavuşursun güzel Maya'na :)
Benim teras var ama hiç denemedim.Bu sıcakta kuru diyorum, sonra bu nemde kurumaz diyorum..bir kararsızlık sorma..
Denesem mi acaba?

pelince dedi ki...

Tijencim öncelikle Maya'nın favori rengini bende çok severim :)) keşke mümkün olsa hep kırmızı giysem o derece ...
Allah kavuştursun en kısa zamanda...
Domatesleri bende aktardan alanlardanım.Daha doğrusu annem alıyor ben otlanıyorum :)
Ama bu şekilde hiç görmemiştim...Çok güzel fikir...

Meyvelitepe dedi ki...

Allah kavuştursun sağlıkla, iyi ve güzel sebeplerle.

Geçen yıl ben de domates kurutmayı denemeye kalkıştım, sonuçta maalesef tülbente rağmen domatesler sirke sineklerine yar oldu. Sanırım buranın havası kurutmaya pek olanak vermiyor ya da ben beceremedim:)

Sevgiler...

Betül İnce dedi ki...

Tijen'ciğim,

Ben de başladım kurutmaya ama nasıl saklayacağımı bilmiyorum.

Sevgi Küçük dedi ki...

sağlıkla gitsinler Tijenciğim. :)
ne güzel yapmışsın, yazını okuyunca bende yapsam mı acaba diye düşündüm. burada domatesler o kadar güzel ki...aslında değerlendirebilirim.
her zaman ki gibi çok teşekkürler. :)
sevgiler

Demet dedi ki...

Domatesin çekirdeklerini çıkartmak icap eder mi Tijen'ciğim? İstanbul'un nemli havasında sağlıklı kurutmak pek mümkün olmayacaktır ama yine de eksiksiz öğreneyim ben :)

Hayatın Ta Kendisi Lokantası dedi ki...

böyle görünce özeniyorum ama ben bu işlerin altından kalkamam sanırım :)

zengile dedi ki...

merhabalar.yorum yazan arkadaşlar.bahçeniz yada tanıdığınız bir bahçe sahibi yoksa veya şehirde yaşayıp pazar market gibi yerden alıp kurutmaya çalışıyorsanız bu sevdadan vazgeçin olmaz

Studioayse dedi ki...

Harika gorunuyorlar, zeytinyagiyla karistirip oylece yiyebilirim :) ben de ilk kez gecen sene yemeklere koymak icin dondurabildim. Kurutmak benim yasadigim tozlu ortamda biraz zor gorunuyor.

Tijen dedi ki...

Anlaşılan Zengile dostumuz yine ters tarafından kalkmış. Neden bu sevdadan vazgeçiyoruz? Hazır satılan parlak renkli, kıpkırpızı kuru domateslerin kükürtlendiğini, rengini öyle koruduğunu biliyor muydunuz? Hiç değilse insan kendi yaptığından emin olabiliyor değil mi?
*
Demet'ciğim,
Hayır domatesin çekirdeklerini çıkarmıyorum. Çıkararak da kurutmayı denedim, kabuklar incecik kaldı, kurudu. Nesi var nesi yok koyuyorum.

Gizem de Bruxelles dedi ki...

Tijen, kabuklarini ne yapacagiz, soyacak miyiz? Komik mi oldu soru? cevabi cok bilindikse diye utandim da sorarken.

karadenizsofrasi-Balıkesir dedi ki...

selam,
bu domates kurusu nasıl olur diye hep merak etmiştim,tarifler aldım ama senin tarifin daha kolay geldi evde kaya tuzuda vardı hemen dilimledim domatesleri,tuzladım koydum güneşe,bakalım kaç günde kuruyor.paylaşımın için teşekkürler.
Maya da gitmiş allah kavuştursun.,Ramazanda burdasın sanırım.
sevgiler.

Adsız dedi ki...

Bu tarife göre annem kahınvalidem ben, cümbür cemaat domates kuruttuk. Bazılarını yukarıdaki gibi küçük kükük dogradık bazılarını iri taneli bıraktık bazılarını da halka halka kestik. üzerlerini ezilmiş salamura tuzu ile tuzladık. minimum 4 günde kuruyorlar. Tadları muhteşem oldu.
Kışın sofraya önden zeytinyağlı narkekşili/balsamik sirkeli getireceğiz. Közlenmiş patlıcan veya kıvırcık salatasına katacağız. Bazen de yemeklere az biraz atacağız.

Tarif güzel. Rüzgarlı mevsimi "salım"ı kaçırmayın derim.. Sevgiler Canan