22 Ekim 2008

Göldağı'nın Güldestesi: Arapgir

Arapgirliler yaprak sarmasına "yarpah dolaması" derlermiş. Hanımlar dolama yaparken
bir tane de büyücek sarma hazırlar, bunun için geniş dilimli bir yaprağın beş veya yedi dilimine harç koyup her bölümü koparmadan sarar, bunu tencerenin ortasına koyar, üzerini de bir yapraklankapatırlarmış. Bir evde yemek yenirken tesadüf bu ya, büyük olan dolama topak şeklinde gelinin kaşığına gelmiş. Hepsini birden ağzına atmış ya yutamamış, konuşamamış, gözleri faltaşı gibi açılmış. Ölümden dönen gelin başına gelenleri şöyle anlatmış:

Yedi dolama hop gahtı (kalktı)
Suyu neçeğime ahtı (başörtüme aktı)
Kaynanam benden utandı
Eltim etimi büktü
Görümcem benden gorhtu (korktu)
*
Hikayeleri sevdiğim için bu hikayeyle aktarmak istedim Göldağı'nın Güldestesi: Arapgir kitabini. Aslen Sivasli olan ancak Arapgirli eşi nedeniyle Arapgir mutfağına sevdalanan Suna Ertekin Akkaya ve Türk mutfağının en kıymetli araştırmacılarından Müjgan Üçer hazırladı bu kitabı. İki yıl sürdü çalışmaları. Sözlü ve yazılı kaynak araştırmalarından sonra yazmak için kolları sıvadılar ve ortaya çok kapsamlı, çok renkli, çok zengin bir kitap çıktı. Bu kitapta sadece Arapgir mutfağı yok, ilçenin gelenek ve görenekleri ile sözlü kültürü de var. Yöreye has çorbalar, et, baklagil
ve sebze yemekleri, pilavlar, hoşaf, komposto, şerbet, şurup, kahve ve çaylar, ekmek ve hamurişleri, tatlılar (sütlü tatlılar ayrı bir başlıkta ele alınmış), helvalar, süt ve süt ürünleri, meyvelerle yapılan ürünler (pestil, cevizli sucuk vs), yabani ot ve meyveler ve bunların kullanımları, yemek ve kiler kültürü, reçeller, turşular, mutfak araç ve gereçleri, Arapgir'in tarihi eserleri, zanaatları, doğum, ölüm, evlenme gelenekleri, atasözü ve deyimler, maniler, ninniler, çocuk oyunları, Arapgir türküleri, bilmeceler, masallar, fıkralar ile son olarak Arapgir'de yetişen sebze-meyve, Arapgir'in meşhurları, aile adları ve Arapgir sevdasi bölümleri. (Fotoğraf kitaptan değil, anneciğimin lahana sarmalarından, hani sarmadan bahsedince bir sarma fotoğrafı koyayım dedim.)

Kitabın künye ve satınalma bilgileri:
Göldağı'nın Güldestesi: Arapgir
Mutfağı Gelenek Görenekleri ve Sözlü Kültürü
Müjgan Üçer-H. Suna Ertekin Akkaya
Sivas, 2008
Satış fiyatı: 15 ytl (kitabın geliri Arapgir'de bir okula
bağışlanacak)
Kitap için telefonlar:
Kitabevi Yayınları Satış Mağazası (Çok zengin bir kitapçıdır aynı zamanda,
sadece kendi yayınlarını satmıyorlar, tavsiye ederim)
Çatalçesme Sok. 54/A
Cağaloğlu-İstanbul
0212 512 43 28-0212 511 21 43
veya
M.Fatih Akkaya: 0216 418 45 89

26 yorum:

Ordanburdanhayattan dedi ki...

ne hoş anlatmışsın,ne kadar zengindir Anadolu mutfağı.Benim de baba tarafım Sivaslıdır ve orda da çok leziz yemekler vardır,babaannemden annemin öğrendiği çok şeyi benden öğrendim.bunları unutmamak gerek.

Adsız dedi ki...

HEr yörenin ne güzel kendine has yemekleri, manileri var değil mi? Resimdeki dolmalardan canım çok istedi şimdi. Ama anneminkilerden isterim ben de...Anne yemeği her zaman en lezzetlisi :)

pinarbk dedi ki...

Gelin ölümden dönmüş ama pek de güzel anlatmış.

Çok canım sıkılmıştı, gelinin hikayesi iyi geldi...

durutarifler dedi ki...

Kitap eminim çok hoştur. Gelirinin Arapgir'deki bir okula bağışlanması ayrıca takdir edilmesi gereken bir davranış. O kadar emek verdiğin bir uğraşıyı hiç karşılık beklemeden bağışlamak. Ayakta alkışlıyorum.

Seray dedi ki...

Merhaba Tijen Hanım,
Uluslararası arkadaşlık ödülünde sizede yer verdim.

Sevgilerimle
Seray

Adsız dedi ki...

Merhaba Tİjen,

Her günüm ayrı müjdeli geçiyor sitene uğrayınca :) Eminönü tarafına gitmelik bahanem oldu bak şimdi. Bi de bu yemekleri yiyeceğimiz, yani Arapgiri muftağı üzerine diyorum, bi kapımız olsaydı... Şimdilik anne usulu sarmayla idare edeceğiz :)

Sevgiler,
Hilal

Damak Tadı dedi ki...

Anneciğinin ellerine sağlık Tijen'ciğim..Dolmalar öye nefis görünüyorlarki,imrenmemek elde değil..

Göldağı'nın Güldestesi: Arapgir kitabının satışı beklenilenin üzerinde olur inşallah..İçeriği değişik bir kitapmış..Merak etmedim desem yalan olur..Hikayedeki geline üzüldüm Tijen'ciğim..Ayy,bende var bi kaçıklık..Herşeye üzülüyorum..)


Öpüyorum yanaklarından can dostum..Anneciğe hürmetler..!



Sevgilerle..

Tijen dedi ki...

Bu kitabı edinmenizi dilerim. Keşke Müjgan hanım gibi on tane araştırmacımız olsa, o zaman bakın daha neler çıkardı ortaya!
*
Sevgili Seray,
Hak edecek bir şey yapmadım ama çok teşekkürler.
*
Hilal,
Kitabevi'nin yeri çok kolay aslında, bir kere gitsen ayağın alışır. Başka yerlerde bulamayacağın kitapları orada görebilirsin, yolum düştükçe mutlaka giderim.
*
İnşallah Gül'cüğüm!
*
Doğru Nilay. Müjgan hanım böyle bir insan işte.
*
Pınar'cığım,
İyi gelmesine sevindim, daha da iyi ol olur mu?
*
Elbette anne yemeği bambaşka Hande'ciğim, olmaz mı.
*
Kesinlikle öyle Yasemin. Bu zenginlik hiç bir yerde yok.

pigmelerle.dans.eden dedi ki...

Merhaba Tijeennnnn!!!
Ben sag saglim okuyarak ufleyerek memlekete geri dondum...
Sana soylemeyi unuttum: Kitabindaki muhammarayi yaptim, bi guzel parmaklarimla beraber govdeye indirdim. Bir kez daha cok cok tesekkur kitap icin...
Ailecek begenerek okuyoruz ;)
Sevgiler,
Meltem

Mutfak Havlusu dedi ki...

lu hikaye çok hoşuma gitti ya çok tatlı..

böyle yayınlar harikalar birşeylerin duyulmamasını ölmesini engelliyorlar çok güzel..

NiNo dedi ki...

off zaten acimmmmmmmmmmm

Ferkay dedi ki...

Bloğuna her geldiğimde bu güzel anlatımlarından dolayı ayrılamıyorum. Bir yemek ancak böyle güzel sunulur. Anneninde ellrine sağlık canım Tijen cim.

Aybike Ceylan dedi ki...

Tijen'cigim,

Uzun zamandir ugrayamadim, tatli bir heyecanimiz vardi, annem ile babam geldiler. Ilk gunlerin heyecanini yeni yeni atlatiyorum, ve siz arkadaslarima ugruyorum.

Hersey cok guzel her zaman ki
gibi, emegine saglik.

Sevgilerimi gonderiyorum.

daimamutfak dedi ki...

Tijen'ciğim benimde eşim arapkirli.Mutlak alıp okumak ve denemek isterim..sevgiler

Sevil Şahin dedi ki...

MERHABALAR CANIM ;
ARTIK GELENEKSEL HALE GETİRMEYİ PLANLADIĞIMIZ İSTANBUL BULUŞMALARININ 3 .SÜNÜ GERCEKLESTİRECEGİZ DUYDUK DUYMADIK DEMEYİN 8 KASIM 2008 SAAT 14:00 DE BAKIRKÖY GALERİA DA ALT KATINDA MADODA BULUŞACAGIZ SENİDE ARAMIZDA GÖRMEKTEN MUTLULUK DUYARIM .
DAVET ETMEYİ UNUTTUGUM YADA YETİŞEMEDİM TÜM İSTANBULDAKİ SİTE SAHİBİ DOSTLARIM HEPİNİZİ BEKLİYORUM GELMEK İSTERSENİZ EGER YORUM KISMINA TELEFON VE İSİMLERİNİZİ BIRAKMANIZ YETERLİ OLACAKTIR İSTERSENİZ MSN ADRESLERİNİZİDE YAZABİLİRSİNİZ. YORUMLARIM ONAYLIDIR VE KESİNLİKLE YAYINLANMAYACAKTIR. LÜTFEN BANA OLUMLU YADA OLUMSUZ YORUM BIRAKINIZ
SEVGİLER BİRDEMLİKSOHBET SEVİL

Adsız dedi ki...

elini çabuk tuttun benim iyi niyetli arkadaşım. ben haber verecektim güya kitabın çıktığını. benimki bugün gelecek. çok merak ediyorum doğrusu.gelirinin bağış olması da ayrı incelik. sevgiler
m.solisti

Adsız dedi ki...

hey Polyanna, kahve falına baktım, misafir çıktı, uzun yoldan gelen. ne güzel :) bana da kuşlar böcekler çıktı, hadi hayır olsun. çok öpüyorum!

neslihan erzincan özgür dedi ki...

Sevgili Tijen harika bir öykü ve kitap,emeklerine sağlık.sevgilerimle...

pelince dedi ki...

Hikaye çok hoş :) Gelirinin böyle bir okul için kullanılacak olmasıda ayrıca takdir edilecek bir durum.
Emeklerine sağlık...

masalmutfagi dedi ki...

Hikayesi de yemeği de harika..ama alttaki elmalı ekmek tarifi de müthiş..:))

Adsız dedi ki...

Offfff Of:)

Canım benim,lahana sarmasını çok severim,üşendiğim için sıkça yapmam.bugün işyerinde vardı ama doğal olarak fotoğraftaki gibi değildi:) Teyzemin ellerine sağlık,kimbilir tadıda nasıl güzeldir.

Öpüyorum seni...

Ayşen

NESRIN dedi ki...

Tijencigim bu Arapgir yoksa Malatyamin ilcesi olanmi?

one ben bir sey dedi ki...

SEVGİLİ TİJEN ,
Lahana dolmasına bayılırım helede anne elinden çıkarsa ....

berrin acilmis dedi ki...

lahana dolması süper görünüyor:)
çok severim

DİDEM ÖZCAN dedi ki...

Çok hoş bir hikaye, bundan sonra her sarma yiyişimde hatırlayacağım bunu:))

Bu arada anneciğinin sarmaları da enfes görünüyor..

Sımsıcak sevgiler.....

Kitchen Sweet Kitchen dedi ki...

Malatya-Arapgir ise bahsi geçen,gider görürüz,merakımız gıdıklandı çünkü:)