05 Aralık 2005

Galiba avokadoyu anlatmanın zamanı geldi


Bu siteyi bulup girenlerin pek çogu avokado hakkinda bilgi aradiklarindan geliyormus, istatistikler öyle söylüyor. Kimileri 'avakado' yazarak ariyorsa da meyvenin adi 'avokado'. Dolayisiyla buradan baslayayim ise. Asagidaki yazi Meyve Agacindan Hikayeler (Iletisim, 2004) adli kitabimda avokadoyu anlattigim bölümün bir özeti. Merak edenler umarim bilgilenirler. Bazen dergilerde kitaplarimdan bölümler görüyorum. Neredeyse oldugu gibi kullaniliyor cümleler. Eh bari lütfedip cümleleri degistirseniz diyorum sevgili medya çalisani arkadaslar. Madem bu isten ekmek yiyorsunuz ve madem bir seyleri arastirmaniz gerekiyor, hiç degilse emek verin hatta lütfen bir de emegi verenin emegini de yemeyin. Çünkü hem baskasinin yazisini kullaniyor, hem de kaynak göstermiyorsunuz. Ne diyeyim? Bütün avokado severlere adiyorum bu yaziyi! Siz de benim kadar delisiyseniz, sanirim merak ettiginiz pek çok seyi bu satirlardan ögreneceksiniz. Afiyet olsun.
*
Meyve demem sizi sasirtmasin. Onu hep tuzlu yiyeceklerde tanitiyorum evet, ne var ki o bir meyve. Avokadonun farkli türleri var. Her birinin de mevsimi farkli neyse ki. Böylece sonbaharin baslarindan ilkbaharin sonlarina kadar avokado bulabiliyorsunuz. Buldugunuzda da alip soslar yapiyor, salatalara ekliyor, soguk çorbalarin aromasini zenginlestiriyor, kimi zaman ise iyice olgunlasmis avokadoyu ekmek dilimine sürerek kahvalti sofralarinizdaki hükümdarligina izin veriyorsunuz. Verin de. Çünkü muhtesem bir vitamin, mineral deposu avokado. Bol da yag içeriyor, ancak bu yaglar doymamis yaglar. Üstelik kolesterolü düsürüyor, kalp damar hastaliklarina karsi koruyucu olarak lanse ediliyor avokado. Kalorisinin yüzde 80’inden fazlasini yagdan sagladigi için kilo almak isteyenler için (ne yazik ki ben bu sinifa girmiyorum!) harika bir besin. Diger yagli yiyecekleri yemekte zorlaniyorsaniz bile avokadonun içerdigi yagi hazmetmeniz zor degil. Saglikli bir yag içerdiginden krema kullandiginiz soslarda krema yerine avokadoyu tercih edebilirsiniz. Hem salata soslarinda, hem de cips ve benzeri atistirmaliklar için hazirlayacaginiz soslarda avokado kullanabilirsiniz. Sifir derecenin altini sevmedigi için Türkiye’de Ege ve Akdeniz sahillerinde yetisiyor daha çok. Özellikle de fazla rüzgar almayan bölgelerde. Gisela’cigimin bahçesi avokadolar için uygun bir yuva, çabucak yetismelerinden anliyoruz bunu. Öyle de çok meyve veriyorlar ki, bahçeye her gidisimde avokado agaçlarinin etrafindan ayrilamiyorum bir türlü.

Avokadoyla neler yapilabilecegini yazi boyunca yer yer söyledim. Yeter ki iyice olgunlastiginda yiyin, eslikçilerinden hafif limon suyu, sarimsak gibi ilaveleri de unutmadiysaniz onu seveceginize süphem yok. Kisa zamanda kullanmaniz gerekiyorsa yumusamis, ancak ezilmemis olan meyveleri tercih edin. Avokadonun kararmis olmasi bozuldugu anlamina gelmez, kimi türler olgunalastikça kararir. Ancak aceleniz yoksa sertken alin, oda sicakliginda tereyagi kivamina gelene kadar beklettikten sonra (cins ve sertligine göre 2-5 gün) tüketin.