11 Kasım 2008
Okullardaki yiyecek satışları
The New York Times gazetesindeki bir yazı okullardaki yiyecek satışlarıyla ilgili olunca merak ettim. Meğer Kaliforniya'da okullarda satılacak yiyeceklerle ilgili önemli bir karar alınmış. 2005 yılında alınan karar 2007 Temmuz'unda işleme konmuş. Buna göre okullarda satılan yiyecekler ağırlığının %35'inden fazla şeker, toplam kalorinin %35'inden fazla yağ ve %10'undan fazla doymuş yağ içeremezmiş. Bu yüzden okul kantinlerinde damla çikolatalı kurabiye satılamıyormuş mesela. Pek lezzetli ama pek de yağlı olan bu kurabiyeler olmadan da yaşanır elbet. Onun yerine daha az yağlı kurabiyeler yapılamaz mı? Yapılır. Sadece Kaliforniya'da değil, Amerika'nın çeşitli bölgelerinde (600 kadar okul bölgesinden bahsediliyor) okullarda satılan ürünlerin yağ, trans yağ, sodyum ve şeker içeriklerine sınırlamalar getirilmekteymiş. Amerika'da hızla büyüyen şişmanlık sorununun biraz önüne geçmeye çalışıyorlar elbet. Dilerim başarılı olurlar. (Yine de %35 oranında yağ ve şeker içeren bir besinin sağlıklı olduğunu söylemek ne kadar mümkün bilemiyorum. Yani bu önlemlerin yeterli olduğunu söylemek zor bana kalırsa.) İngiltere'de de Jamie Oliver önderliğinde bir kampanya başlatılmıştı. Peki bizim okullarımızın kantinlerinde neler satılıyor? Neler yiyip içiyor çocuklar okulda?
Ah Tijen ah! Neler yemiyor ki çocuklar...Yalnız geçenlerde bir yerde artık Türkiye' deki okul kantinlerinde fast food satışı yasaklanıyormuş diye duydum. ve çok sevindim. Onun yerine sağlıklı sandviçler satılabilir. Mesela ambalajlı günlük sandviç yapan firmalar olsa ne kadar güzel olur değil mi? Paket ekmekler gibi paket sandviçler. Çocuktur bu imrenir. Yanına beslenme çantası bile hazırlasan arkadaşlarından görüp illa ki kantinden birşeyler alacaktır. Bunun fast food olması beni çok ürkütüyor. Evde üzerlerine titriyoruz, kılı kırk yarıyoruz, okullarda kimsenin umurunda değil pek...Umarım Türkiye için de geçerli olur yazdıkların...
YanıtlaSilsanırım bu önlem obezitenin artışıyla ilgili.her 5 amerikalıdan 4 ü obezmiş:-( fena bi rakam...
YanıtlaSilbizde öyle önlemler alınacağını sanmıyorum,daha tecavüz edilmiş çocuğuna sahip çıkmayanlar şekerden mi sakınacak:-(
ne kadar onemli bir konuya parmak basmissin Tijencigim. 2006 senesinde philadelphia'da bir liseye ziyarete gitmistim. Meyve olarak, hani renkli buzlar vardir, surup ile renklendirilmis, onlardan veriyorlardi cocuklara. Cok uzulmustum.
YanıtlaSilAma simdi dusunuyorum da acaba bizim okullarimiz nasil? Bizim lisede cogunluk ogle yemegini yemekhanede yerdi- tabldot menu olurdu, cok sukur duzgun seyler cikardi. Ama kantinden yiyenler de vardi, onlarin secimi cok da saglikli olmazdi, gazli mesrubatlar, sandvicler, dusunuyorum da hic taze meyve secenegi olmazdi. Oliver var hani, ingiliz bir cocuk, yemek programi var. Onun boyle bir projesi var, okullarda cocuklar saglikli seyler yesin diye. Hep aliskin cocuklar tabi patates kizartmasina, hamburgere, oliver daha saglikli secenekler sundukca ayaklaniyorlardi hep...
Ben 9 aydir falan vejetaryen {balik yiyen} oldum, oyle mutluyum ki simdi sebze agirlikli beslenmekten.
Hande'ciğim,
YanıtlaSilBen de aynını diliyorum!
*
Nesli, dediğin gibi çok aile var evet ama çocuğunun yediğine içtiğine dikkat eden, spor yapmalarını sağlayan aileler de var çok şükür. Elbet daha yiyecek çok fırın ekmeğimiz var.
*
Sevgili Ayşe,
Evet, Jamie Oliver'in projesinden de bahsettim aynı yazıda. Yeni beslenme tarzın hayırlı olsun.
Ülkemizde bu konuda herhangi bir denetim yapıldığını sanmıyorum. Bırakın kalori hesaplamayı acaba temizliğe, hijyene önem veriliyor mu? Yağ kokuları içinde past-food yiyecekler yiyorlar kantinlerde. Küçüklüğümde hatırlıyorum da mis kokulu simitten başka bir şey bulunmazdı kantinde. O yüzden sanırım bizim okulda obez çocuk sayısı belki bir elin parmaklarını geçmiyordu. Şimdi ise neredeyse tam tersi bir durum var.
YanıtlaSilf olacaktı past yazmışım :)
YanıtlaSilYazdıklarımı gönderemiyorum hata veriyor devamlı..Yinemi kafası karıştı blogger'ın..
YanıtlaSilEvet bizim çocukluğumuzda böyle değildi kantinler. Hoş bizler de sağlıklı yiyeceklere meraklı değildik ya bunca çeşitli değildi "junk" tabir edilen şeyler.
YanıtlaSil*
Gül'cüğüm sorun ne bilemedim. Düzelecektir elbet, bazen ufak tefek sorunlar olabiliyor galiba blogger'da da.
Çok güzel bir paylaşım
YanıtlaSilTeşekkürler Tijencim
Okul çıkışlarında sitenin girişindeki okuldan çıkan çocukların ellerinde cips ve cola görünce üzülüyorum.Bunun yanında daha yeni yürümeye başlamış ufaklıklara anne babanın aldığı cips ve colaları görünce üzüntüm dahada artıyor.Okullarda denetim olmalı,ama öncelikle biliçli anne babalara ihtiyaç olduğu kanaatindeyim.
Elimizle çocuğu dengesiz beslenmeye alıştırdıktan sonra ne kadar yasaklanırsa yasaklansın başarılı olmak zor
düşük kalorili yemedikleri kesin tabi cepte parası varsa olan sonuna kadar yerken olmayan bir garip köşede bakıyor
YanıtlaSilkeşke çok sevgili! bakanlık duysa biraz vicdan hesabı yapsa
sevgilerr
İşte bir bam teli daha Tijen'ciğim. Okul ilk taşındığında kola ve bisküvi makineleri kaldırılsın diye az tepinmemiştik. Bu kararı biliyorum ve hatta Laleli'deydim o zaman ve ne yapabiliriz diye çok konuşmuştuk. Bildiğim kadarıyla burada da bazı kararlar alındı ama uygulanıyor mu acaba?
YanıtlaSilBelki bir gün yollarımız aynı şehre düşer ve özlem gideririz.
Sevgilerimle.
Selamlar.Konu çok önemli ama sadece önemini kavrayan duyarlı insanlar için.Ne zamanki veliler önceliği okul seçme öğretmen seçme sınıf seçme yerine çocuklarının daha sağlıklı bir ortamda eğitim almaları için çalışır öncelikleri bu olursa sorun büyük ölçüde çözülür.Toplumsallığın olmadığı hiçbir ortamda ortak konulara ortak çözüm bulunamaz.Bireysel çabalarda boşa gider.Değerli yorumcuların yazdıklarını yıllardır hergün capcanlı görüp yaşıyorum.Okullar maddi yönden o kantinlerin işletilmesine muhtkaç oldukları sürece vede okul çevresindeki mevsimlik satış yerleri sıkı denetlenip kurallar sağlam uygulanmadıkça GELECEĞİMİZ dediklerimizin GELECEĞİ KARANLIK.
YanıtlaSilZararın neresinden dönülürse kar hesabı işte Tijen'ciğim.
YanıtlaSilbaşta yapılacak şeyler hep sonda yapılır .....
bizim okullarımızda ise hak getire
. :((((((
ah tijencim geçen kızımın okuluna gittim...kantini gördüm..bırak fazla şekerli yağlı gıdaları rengi boz çikolatalar ne olduğu belirsiz bisküviler...
YanıtlaSilve çocuklar kapışıyolar....
inşallah bizdede düzelir...
çok önemli bir konu ama maalesef anne babaların alıştırdığını düşünüyorum ben.haftasonu için çocuğunu fast food ile ödüllendiren bir anne-baba profili var artık.benim de var öyle arkadaşlarım güya çook iyi anneyim diye geçinen.benim oğlum 2,5 yaşında.hiç fast food bilmiyor.her gün mutlaka sebzesini ve bolca meyve yer.evde kızartma asla olmaz.gazlı içecek yıllardır içmeyiz dolayısıyla oğlum da bilmez tadını.bence annedir çocuğa yeme kültürünü veren.
YanıtlaSilobezite sorunu artık bizded var bunu gözle çevremizde görüyoruz..sadece okul kantinlerinde suç değil..anneliği abrtıp manyaklık derecesinde kadınların elinde tabak çocukları kusturana kadar yedirmelerinde suç öncelik olarak..
YanıtlaSilbizde artık her şeyin abartısı çocuk beslenmesi ,terbiyesi görüyoruz çocukerkil aileler oldu..beslenmede bunun arkasından geliyor..halbuki bizded çok aç çocuk var insanın içi parçalanıyor..
deveye sormuşlar neren doğru diye o da nerem doğru ki demiş bizim ülkenin işi bu hesap..
amaerika için okullarda korusalar marketlerden koruyamazlar her yer şekerli ürün pasta ben ki tatalı seven biri olarak midem bulandı..
Geçen yıl daha 1. sınıftaki yeğenim eve geldiğinde okul kantininden alınmış bir şekerleme gibi bişey vardı elinde. Doğru dürüst ismi cismi bile belli değildi. Görünüşü plastiğimsi ve iğrençti. Hemen aldım elinden ve tembihlerimi bir daha yineledim. Onlara (ablasına da) nelerin sağlıklı olduğunu anlattım. (hep anlatıyorum da, bir daha anlattım)Yedirmediğim o şekerlemeyi de atmadım, ibret olsun diye görünür bir yere koydum. Geçen gün onu görünce "amca ben bunu nasıl almışım, bu yenir mi" diyor :)
YanıtlaSilBen ilkokuldayken, kantinlerde simit ayran yada simit gazoz dan başka birşey yoktu. Sonra her sınıf atlayışımda, kantinimize eklenen yiyeceklerin sayısıda arttı. Şimdi eminim küçük bir restoran yada marketten farksızdır ama ne kadar sağlıklı oldukları da tartışılır..
YanıtlaSilUzun zaman olmuş, okul kantinine uğramayalı.
Sevgiler
obezite ne yazıkki Türkiye de de bir sorun. oldum olası dışarda satılan yiyeceklere kuşkuyla yaklaşmışımdır. bırakın içeriğindeki yağ oranını yapıldığı yerler nasıl acaba? çocuklarımızı olabildiğince bilinçlendirmemiz gerekiyor. Okullarda yönetimin birşey yapması ise şuanda bence bir hayal.çünkü zihniyet ve bakış açısı Türkiye de maalesef yıllar öncesine takılmış gidiyor..
YanıtlaSilTijenciğim neler yiyor bu çocuklar diyorsun ya, bol yağlı yiyecekler, bayat çikolatalar, kızartmalar vs vs vs. Sonra da gencecik kızların ve çocukların yağ oranlarını sağlık kulübünde ölçtüğümüzde benden yağlı çıkıyor, obezie artıyor. Çok üzülüyorum çokk.
YanıtlaSilSevgiler,
Evren
Bızımokulların kantınlerınde ne ıstersen var canım.Denetım hak getıre.Hele o cıps ve colalara ne kadar karsıyım kı.Bızım buralarada gelır mı denetım.???
YanıtlaSilInsallah hersey duzelır deyıp sevgılerımı gonderıyorum...
Tijen'ciğim çok önemli bir konuya değinmişsin yine. Maalesef kantinler pek iç açıcı değil,ama iş yine ailelere düşüyor galiba, önce çocuklarımızı doğru yönlendirmeliyiz. Çoğu ailede kahvaltı alışkanlığı yok,inan bazen eşimle hastaneye gittiğimde dr arkadaşları hemen bir çay ve simitle orada karınlarını doyuruyorlar.Benim çok tuhafıma gidiyor. Sonra onların çocukları da gidip okul kantininden doyunuyorlar.Önce biz çocuklarımıza örnek olalım ki onlar da bizleri örnek alsınlar, kantinden birşey yeme demekle bir sonuca ulaşılamaz. Nasıl ki çocuklarımıza kitap alışkanlığı kazandırmak için bizler kitap okuyarak örnek oluyorsak, önce biz uygulayalım, zaten gerisi gelecektir.
YanıtlaSilTabii okul kantinlerine de sıkı denetimler şart, duyumlarıma göre artık herkes kantin işletmeciliği yapamayacakmış,meslek liselerinden mezun sertifikalı kişiler açabilecekmiş, çoğu okulda da başlamış sanırım bu uygulama.İnşallah bu uygulamalar başarılı olur.
Sevgiler...
Tijen ablacım az önce bir okul ziyareti oldu işyerime. Çocukların buldukları ilk fırsatta yaptıkları şey kafedeki abur cubura saldırmak oldu. Hem çok şaşırdım hem de üzüldüm. Hal böyleyken çok dikkatli ve seçici olmak, bu konuda birtakım çalışmalar yapmak gerek.
YanıtlaSilOkulların kantinlerinde bol bol aburcubur satılıyor. Öğlen yemek veren bazı okullarda ise hiç kantin olmadığını, çocukların evden getirdiklerini yediğini duydum. Ama iştah açıcı görünümlü birsürü cips, çikolata, içinde olduğu belli olmayan yiyeceğin reklamı bu kadar sık tekrarlanınca, çocukları da korumak zorlaşıyor. Geçenlerde bir cips reklamında trans yağ içermez, katkı maddesi yoktur falan yazıyordu. Palavra, palavra, palavra...
YanıtlaSilSizler gibi bilinçli dostlarım olduğu için çok şanslıyım!
YanıtlaSilTürkiyede'ki okulları bilmiyorum ama burada bir sürü okulda yemekleri bio ürünlerden yapmaya başladılar. Okulun prestijini bu belirliyor artık, hemde devlet okulu insanın inanası gelmiyor.
YanıtlaSilGeçen yıldan farklı olarak Merve lerin okulda bu yıl paketli sütlü tatlılar satılmaya başladı. Bu benim hoşuma gitti aslında ama senin yazındaki kriterlere uymayan yiyecekler sınıfına girebilir şeker açısından. Yine de hazır köfteden hamburger yemelerinden daha iyidir. Gerçi ben mutlaka yanına birşeyler veriyorum yemesi için.
YanıtlaSilSevgilerimle...